പ്രകൃതിയായിരുന്നു പഴമക്കാരുടെ പാഠപുസ്തകം. പ്രകൃതിയറിവുകളില്നിന്നു സ്വരൂപിച്ചെടുത്തജ്ഞാനമായിരുന്നു സമൂഹത്തിന്റെ ചാലകശക്തി. അങ്ങനെ നമുക്കു ലഭിച്ച അറിവുകളില്നിന്നു രൂപപ്പെടുത്തിയ ലോകവീക്ഷണവുംസാമൂഹികബോധവും നമ്മുടെസംസ്കാരത്തിന്റെ സത്തയായിമാറി. ഇതായിരുന്നു ജീവിതപുസ്തകത്തിലെ ആദ്യപാഠങ്ങള്. സമൂഹം കാലത്തിലൂടെ നേടിയെടുത്ത അറിവനുഭവങ്ങള്; കൃഷിയെക്കുറിച്ചും മഴയെക്കുറിച്ചും മണ്ണിനെക്കുറിച്ചും പ്രകൃതിയെക്കുറിച്ചും എന്നുവേണ്ട സമസ്തമേഖലകളെയും സ്പര്ശിക്കുന്ന ഒരു കാലഘട്ടത്തിന്റെ അറിവാണ്.
ജൂണ് അഞ്ചിന് പതിവുപോലെ നാം പരിസ്ഥിതിദിനംആഘോഷിക്കുമ്പോള്, പറഞ്ഞുകളയുന്ന ഓരോ കാര്യവും പ്രാവര്ത്തികമാക്കാനാണ് ശ്രമിക്കേണ്ടത്. ശ്വസിക്കുന്ന വായുവിലും കുടിക്കുന്ന വെള്ളത്തിലും നടക്കുന്ന വഴിയിലും ഇന്ന് രോഗാണുക്കള് നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്നു. നമ്മുടെ പരിസ്ഥിതി അത്രമേല് ജീര്ണിച്ച അവസ്ഥയിലാണ്. മനുഷ്യന് ഈ ഭൂമിയില് നിലനില്ക്കണമെങ്കില് ആഹാരം, ജലം, വായു എന്നിവ കൂടിയേ തീരൂ. ആഹാരത്തിനായി മനുഷ്യന് പ്രധാനമായും ആശ്രയിക്കുന്നത്
വൃക്ഷലതാദികളെയാണ്. പ്രകൃതിയും മനുഷ്യനുള്പ്പെടെയുള്ള ജീവികളും തമ്മിലുള്ള പരസ്പരക്രിയകളില്നിന്നാണ് പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങള് ഉടലെടുക്കുന്നത്.
നാം അധിവസിക്കുന്ന ഭൂമി ആരുടെയും സ്വന്തമല്ല; മറിച്ച്, മനുഷ്യന് ഭൂമിയുടേതാണ്. നിര്ഭാഗ്യമെന്നു പറയട്ടെ, മനുഷ്യന് മറിച്ചാണ് ഇന്നു കരുതുന്നത്. അതു
കൊണ്ടുതന്നെ അവന് പ്രകൃതിയെ ചൂഷണം ചെയ്യുകയാണ്.
വ്യവസായവത്കരണത്തെയും വനനശീകരണങ്ങളെയും ഒരു കൂട്ടര് വിപ്ലവങ്ങളാക്കി മാറ്റുന്നു. ആ വിപ്ലവങ്ങള് സൃഷ്ടിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതിപ്രശ്നങ്ങള് നിരവധിയാണ്.
ഫാക്ടറികളും വാഹനങ്ങളും അന്തരീക്ഷത്തിലേക്കു തള്ളിവിടുന്ന അപകടകാരികളായ വാതകങ്ങള് വായുവിനെ മലിനീകരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. അതേസമയം, മരങ്ങളും കാടുകളും വെട്ടിനശിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ വായു ശുദ്ധീകരണത്തിനുള്ള പ്രകൃതിയുടെ വാതില് തടസപ്പെടുത്തുന്നു. ഇതേ അവസ്ഥതന്നെയാണ് നദികളുടെയും. മാലിന്യങ്ങള് ഒഴുക്കിക്കളയാനുള്ള ഓടകള് മാത്രമായിട്ടാണ് നദികളെ നാം കാണുന്നത്. നഗരങ്ങളിലെയെന്നല്ല, ഒട്ടുമിക്കയിടങ്ങളിലെയും അഴുക്കുചാലുകള് നദികളിലേക്കു തുറന്നുവിട്ടിരിക്കുന്നു. എന്തും ഉപയോഗശേഷം വലിച്ചെറിയുന്ന ശീലമാണ് ഇന്നു മലയാളിക്കുള്ളത്. ഈ വലിച്ചെറിയലാണ് നാശത്തിനു കാരണം.
ഓക്സിജനാണ് പ്രാണവായു. ഭൂമിയിലെ ഓക്സിജന് ബാങ്ക് വനങ്ങളാണ്. വനങ്ങള് വെട്ടിനിരത്തുമ്പോള് നമ്മെത്തന്നെ നശിപ്പിക്കുകയാണ് നാം ചെയ്യുന്നത്. അതു പ്രകൃതിയുടെ സ്വാഭാവികകരുത്തു ക്ഷയിപ്പിക്കുന്നു. കാലാവസ്ഥയിലുണ്ടാകുന്ന നേരിയ വ്യതിയാനംപോലും ഭൂമിയില് വലിയ പ്രത്യാഘാതങ്ങള്ക്കു കാരണമാകും. പഴയകാലത്ത് വൃക്ഷങ്ങള് മുറിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് വൃക്ഷപൂജ നടത്തുന്ന പതിവ് ഭാരതത്തില് നിലനിന്നിരുന്നു. ഇന്ന് വികസനത്തിന്റെ മറവില് വനങ്ങള് കയ്യേറി നശിപ്പിക്കുന്ന കാഴ്ചയാണു നാം കാണുന്നത്.
സമൃദ്ധവും വൈവിധ്യമാര്ന്നതുമായ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെക്കൊണ്ട് അനുഗൃഹീതമാണ് നമ്മുടെ നാട്. കുന്നുകളും മലകളും നിറഞ്ഞ ഈ നാട്ടില് വൈവിധ്യമാര്ന്ന സസ്യജാലമാണുള്ളത്. ജീവജാലങ്ങള്ക്കെല്ലാം ആഹാരത്തിനുവേണ്ട വകയും പ്രകൃതി ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. പ്രകൃതിയിലുണ്ടാകുന്ന മാലിന്യങ്ങള് വീണ്ടും പ്രയോജനമുള്ളതാക്കി മാറ്റാനും പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷിക്കാനുമുള്ള മാര്ഗങ്ങള് പ്രകൃതിതന്നെ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. 'കാവുതീണ്ടല്ലേ കുളം വറ്റും' എന്ന പഴമൊഴിയില് തെളിയുന്നത് പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചു കേരളീയര്ക്കുണ്ടായ അവബോധമാണ്.
പാടം നികത്തിയാലും മണല്വാരി പുഴ നശിച്ചാലും വനം വെട്ടിയാലും മാലിന്യക്കൂമ്പാരങ്ങള് കൂടിയാലും കുന്നിടിച്ചാലും ഞങ്ങള്ക്കു യാതൊരു പ്രശ്നവുമില്ല എന്നു കരുതുന്നവരുടെ കാഴ്ചപ്പാടുകള് മാറ്റപ്പെടേണ്ടതാണ്. സ്വന്തം വൃത്തിയും വീടിന്റെ വൃത്തിയും മാത്രം സംരക്ഷിച്ച് സ്വാര്ഥതയുടെ പര്യായമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന മലയാള നാടിന്റെ മനോഭാവം മാറണം. ലോകം നേരിടുന്ന പ്രധാന വെല്ലുവിളികളില് ഒന്നാണ് പരിസ്ഥിതിപ്രശ്നങ്ങള്. മനുഷ്യന്റെ നിലനില്പ്പിനുതന്നെ ഭീഷണിയായിക്കൊണ്ട് പരിസ്ഥിതിപ്രശ്നങ്ങള് പ്രതിദിനം വര്ധിക്കുന്നു. പരിസ്ഥിതിക്കു കോട്ടംതട്ടുന്ന വികസനം നമുക്കു വേണ്ട എന്നു പറയാനുള്ള ഇച്ഛാശക്തി നാം നേടിയെടുക്കണം.
പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണത്തിനായി നാം ആദ്യം ചെയ്യേണ്ടത് മാലിന്യസംസ്കരണമാണ്. ശുചിത്വത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ജനങ്ങളിലെത്തിക്കുക, ജൈവകൃഷിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുതകുന്ന സഹായങ്ങള് നല്കുക, ജൈവാവശിഷ്ടങ്ങള് ഉപയോഗിച്ച് കമ്പോസ്റ്റ് വളം ഉണ്ടാക്കാന് പ്രേരിപ്പിക്കുക, മരങ്ങളും ചെടികളും വച്ചുപിടിപ്പിക്കുക, കൃത്രിമസാധനങ്ങള് ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കുക, പുഴയെ സംരക്ഷിക്കുക, വയലുകള് നികത്താതിരിക്കുക, മത്സ്യസമ്പത്തിനെ സംരക്ഷിക്കുക തുടങ്ങിയ ഒട്ടേറെ കാര്യങ്ങള് അടിയന്തരപ്രധാന്യത്തോടെ നമ്മുടെ കര്മപദ്ധതികളില്പ്പെടണം. പ്രകൃതിസംരക്ഷണബോധമുള്ള യുവതലമുറയെ വാര്ത്തെടുക്കുക എന്നത് നമ്മള് ഓരോരുത്തരുടെയും കര്ത്തവ്യമാണ്.
ആഗോളതാപനവും പരിസ്ഥിതി അസന്തുലനവും വര്ധിക്കുന്നതിനു തടയുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് 1974 മുതല് ജൂണ് 5 പരിസ്ഥിതിദിനമായി നാം ആചരിക്കുന്നത്. ഇത് ആചരണമായി മാത്രം മാറിയിരിക്കുകയാണിന്ന്. പരിസ്ഥിതിപ്രശ്നങ്ങള്ക്കു പരിഹാരം കാണാന് നിയമനിര്മാണംകൊണ്ടുമാത്രം കഴിയുകയില്ല. മണ്ണും വിണ്ണും വെള്ളവും പവിത്രമാണെന്നു കരുതുന്ന ഒരു തലമുറ വളര്ന്നുവന്നെങ്കില്മാത്രമേ പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണം ഫലപ്രദമാകൂ. മണ്ണിനെ ബഹുമാനിക്കുന്ന ഒരു തലമുറയിലൂടെമാത്രമേ പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണം സാധ്യമാകൂ.