ടൗണിനു തൊട്ടുള്ള ഗ്രാമപ്രദേശം. അവിടെ വര്ഷങ്ങളായി സ്റ്റേഷനറിയടക്കമുള്ള പലചരക്കുകട നടത്തുകയാണ് ആന്സന്. ഏറെ വര്ഷങ്ങള്ക്കുമുമ്പ് ആന്സന്റെ അപ്പൂപ്പനായിട്ടു തുടങ്ങിയതാണ്. അയാളുടെ കാലശേഷം ആന്സന്റെ പിതാവ് പൗലോസ് കച്ചവടം തുടര്ന്നു. പൗലോസു മരിച്ചപ്പോള് യുവാവായ ആന്സന് കച്ചവടം ഏറ്റെടുത്തു. അങ്ങനെ ദീര്ഘകാലത്തെ പഴക്കവും പാരമ്പര്യവുമുള്ള ഒരു കടയാണത്.
ആന്സനെ ആ ഗ്രാമത്തിലുള്ളവര്ക്ക് ഇഷ്ടമാണ്. മര്യാദക്കാരനും സത്യസന്ധനും വിശ്വസ്തനുമാണ്. സാധനങ്ങള്ക്കു മിതമായ ലാഭമേ എടുക്കുകയുള്ളൂ. അളവിലോ തൂക്കത്തിലോ യാതൊരു കൃത്രിമത്വവും കാണിക്കില്ല. നല്ല പെരുമാറ്റവും മികച്ച സേവനവും. ആന്സന് നല്ലവളായ ഭാര്യയും, ഹൈസ്കൂളില് പഠിക്കുന്ന രണ്ടു കുട്ടികളുമുണ്ട്; ഒരാണും ഒരു പെണ്ണും. സന്തുഷ്ടമായ കുടുംബം.
ഗ്രാമത്തിലുള്ളവരുടെ മതിപ്പും സ്നേഹവുമാര്ജിച്ചു കച്ചവടം മുമ്പോട്ടു പോകുകയാണ്. അങ്ങനെയിരിക്കെ ഒരുദിവസം അപരിചിതനായ ഒരു മനുഷ്യന് ഹൃദ്യമായ പുഞ്ചിരിയോടെ കടയില് കയറിവന്നു. കുറച്ചകലെയുള്ള പട്ടണത്തില്നിന്നാണു വരവ്. ആന്സന് അയാളെ സ്വീകരിച്ചിരുത്തി. പരസ്പരം പരിചയപ്പെട്ടു. കൂട്ടത്തില് വരവിന്റെ ഉദ്ദേശ്യമെന്തെന്ന് ആരാഞ്ഞു. വന്ന മനുഷ്യന് നല്ല സാമ്പത്തികശേഷിയുള്ള ആളാണ്. ആന്സന്റെ ഷോപ്പ് വിലയ്ക്കു വാങ്ങലാണ് ലക്ഷ്യം. മോഹവില തന്നു വാങ്ങാമെന്നയാള് പറഞ്ഞു.
''വളരെ പഴക്കവും പാരമ്പര്യവുമുള്ള ഈ ഷോപ്പ് എത്ര മോഹവില തന്നാലും കൊടുക്കാന് ഞാനുദ്ദേശിക്കുന്നില്ല. വര്ഷങ്ങളായുള്ള എന്റെ ഉപജീവനമാര്ഗ്ഗമാണ്.''
''ഞാന് ഓഫര് ചെയ്യുന്ന സംഖ്യ ബാങ്കില് നിക്ഷേപിച്ചാല് അതിന്റെ പലിശകൊണ്ട് നിങ്ങള്ക്കു സുഖമായി കഴിയാം. നിങ്ങള് ഉദ്ദേശിക്കുന്നതിനെക്കാള് കൂടുതല് വില ഞാന് തരാം.''
''ഇല്ല, ഞാനിതു വില്ക്കില്ല. ഇത് ഒരു കട മാത്രമല്ല. ഇവിടെയുള്ള ജനങ്ങള്ക്കു നല്ല സേവനം കൊടുക്കുന്ന ദീര്ഘകാലത്തെ പാരമ്പര്യമുള്ള, വിശ്വസ്തമായ സ്ഥാപനമാണ്.''
''നിങ്ങളുടെ നന്മയ്ക്കുവേണ്ടി പറഞ്ഞെന്നു മാത്രം. കൊടുക്കാനുദ്ദേശ്യമില്ലെങ്കില് വേണ്ട. ഞാന് വേറേ സ്ഥലം നോക്കിക്കൊള്ളാം.''
''എങ്കില് അതായിരിക്കും നല്ലത്.''
''സാരമില്ല. നേരേ എതിര്വശത്ത് ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന ആ ഷോപ്പുണ്ടല്ലോ. അതിന്റെ ഉടമയുമായി ഞാന് സംസാരിച്ചുകഴിഞ്ഞു. അത് എടുത്തു കുറെ സംഖ്യ ചെലവാക്കി, പെയിന്റടിച്ച്, ഫര്ണീഷു ചെയ്ത് അത്യാകര്ഷകമായ കടയാക്കും. എന്നിട്ടു പുതിയ മുന്തിയ ചരക്കുകള് വരുത്തും. വിലയിലും നല്ല കിഴിവു കൊടുക്കും.'' ഇതും പറഞ്ഞ് അയാളിറങ്ങിപ്പോയി.
ഇതെല്ലാം ചെറിയ നടുക്കത്തോടെയാണ് ആന്സന് കേട്ടത്. സുഹൃത്തായി കയറിവന്നവന് ശത്രുവായി മാറുന്നു. ആന്സന്റെ സ്വസ്ഥത നഷ്ടപ്പെട്ടു. മുഖത്തോടു മുഖം രണ്ടു കടകള്. ഭാവി എങ്ങനെ വരും? അയാളോട് എങ്ങനെ മത്സരിക്കും? തെല്ലും സമാധാനമില്ലാത്ത അവസ്ഥ. അയാളോടു കഠിനമായ നീരസം തോന്നി.
കട പൂട്ടി മ്ലാനമുഖനായി കയറിവന്ന ആന്സന് ഭാര്യ മാഗിയോട് ഉണ്ടായ സംഭവമെല്ലാം വിവരിച്ചു. എല്ലാ ഉത്കണ്ഠയും പറഞ്ഞുകഴിഞ്ഞപ്പോള് മാഗി ആശ്വസിപ്പിച്ചു:
''ദൈവം നമ്മോടുകൂടെയുണ്ടെങ്കില് നമുക്ക് ഒരു കുഴപ്പവും വരില്ല.''
ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യപ്പെടാന് പോകുന്ന പുതിയ കടയുടെ പരസ്യം പത്രത്തില് വന്നു. ആ കടയില് ആശാരിമാര്, പെയിന്റടിക്കാര്, അലങ്കാരപ്പണിക്കാര് എന്നിവര് ചുറുചുറുക്കോടെ ജോലി ചെയ്യുന്നതു കാണാം. ആന്സന്റെ ഉള്ളില് ചെറിയ ഭയം കടന്നു. താനും എന്തെങ്കിലും ചെയ്യേണ്ടതല്ലേ എന്ന തോന്നലുണ്ടായി. ആന്സന് കടയുടെ മുമ്പില് വലിയ അക്ഷരത്തില് ഒരു ബോര്ഡ് എഴുതി വച്ചു: ''75 വര്ഷം പഴക്കമുള്ള സ്ഥാപനം.''
തിരിച്ചടിപോലെ പിറ്റേന്നു പുതിയ കടക്കാരന്റെ പുതിയ ബോര്ഡു പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു: 'ഉദ്ഘാടനം അടുത്തയാഴ്ച. എല്ലാം പുതിയ ചരക്ക്. പുതിയ സ്റ്റോക്ക്. പഴയ സ്റ്റോക്ക് ഒന്നുമില്ല.''
ബോര്ഡുകള് കണ്ട നാട്ടുകാര് ഊറിച്ചിരിച്ചു. വഴിമുട്ടിയതുപോലെയായി ആന്സന്. പുതിയ കച്ചവടക്കാരനോട് എന്തെന്നില്ലാത്ത അരിശം, വെറുപ്പ്.
പുതിയ ഷോപ്പിന്റെ ക്ഷണക്കത്ത് മുന്കൂട്ടിത്തന്നെ ആന്സന്റെ കടയിലും കൊടുത്തു. ക്ഷണക്കത്തും പിടിച്ച് ആന്സന് മൂകനായി ഇരുന്നു.
നാളെയാണ് പുതിയ കടയുടെ ഉദ്ഘാടനം. ഈ ശത്രുവിനോട് എങ്ങനെ ഏറ്റുമുട്ടും? എങ്ങനെ നേരിടും? ഇന്നലെവരെ തന്റെ കടയില്നിന്നു സാധനങ്ങള് വാങ്ങിയിരുന്ന പതിവുകാര് അങ്ങോട്ടു തിരിയുമോ? ഇങ്ങനെ പല പല ചിന്തകള് ആന്സന്റെ മനസ്സില് തീപ്പൊരി വിതറി.
ആന്സന്റെ ഇരിപ്പും ഭാവവും ശ്രദ്ധിച്ച മാഗി അരികെ വന്നിട്ടു പറഞ്ഞു: ''നമ്മളെ ദ്രോഹിക്കാന് വന്ന ആ മനുഷ്യന്റെ കട തീവച്ചു നശിപ്പിക്കാനുള്ള അരിശമുണ്ടാവും ആന്സന്?''
''എന്താ സംശയം?''
പുഞ്ചിരിയോടെ അവള് പറഞ്ഞു: ''തീ വച്ചാല് ഇന്ഷുറന്സുള്ളതുകൊണ്ട് അയാള്ക്കു യാതൊരു നഷ്ടവും വരാനില്ല. അതൊന്നുമല്ല ഇപ്പോള് ചിന്തിക്കേണ്ടത്.''
''പിന്നെ എന്താ ചിന്തിക്കേണ്ടത്?'' തെല്ലും രസിക്കാതെയുള്ള ചോദ്യം.
''നിങ്ങള് ഒന്നും ചിന്തിക്കേണ്ട.''
''പിന്നെ?''
''നിങ്ങള് ചെയ്യേണ്ടത് - പ്രാര്ഥിക്കുക.''
''ആ കട സ്വയം കത്തി നശിക്കാനോ?''
''ആ ചിന്ത വിടൂ. ആന്സന് എന്റെ മുമ്പിലും നാട്ടുകാരുടെ മുമ്പിലും നല്ലവനും പരോപകാരിയും അടിയുറച്ച ദൈവവിശ്വാസിയുമല്ലേ? അങ്ങനെയുള്ള ഒരു വ്യക്തി ഇത്തരത്തിലാണോ ചിന്തിക്കേണ്ടത്. നമ്മുടെ നന്മയ്ക്കുവേണ്ടി ഞാനൊരു കാര്യം പറയട്ടെ, ദേഷ്യപ്പെടരുത്. നിങ്ങള് ആ പുതിയ കടയുടെ വിജയത്തിനുവേണ്ടി പ്രാര്ഥിക്കണം. മനസ്സുകൊണ്ട് ആ കടയെ അനുഗ്രഹിക്കണം.''
''മാഗീ! നീ എന്തറിഞ്ഞിട്ടാണീ പറയുന്നത്?''
''എല്ലാം അറിഞ്ഞിട്ടുതന്നെ. എന്റെ ആന്സന് വിനീതനാകുക. ദൈവം അനുഗ്രഹിക്കും.''
പിറ്റേന്നു രാവിലെ പുതിയ ഷോപ്പിന്റെ ഉദ്ഘാടനമാണ്. കട തുറക്കുംമുമ്പുതന്നെ ആ ഗ്രാമത്തിലെ ജനങ്ങള് അവിടെ തിങ്ങിക്കൂടി. പ്രൗഢിയുള്ള ആ കടയില് പ്രവേശിക്കാന് അക്ഷമരായി അവര് കാത്തുനില്ക്കുകയാണ്. ഈ മുഹൂര്ത്തത്തില് കടയുടമയെയും മറ്റുള്ളവരെയും അദ്ഭുതപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ആന്സന് പുഞ്ചിരിയോടെ കയറി മുമ്പോട്ടുവന്നു.
ആന്സനെ കണ്ട മാത്രയില് കടയുടമയ്ക്ക് എന്തെന്നില്ലാത്ത സന്തോഷം. ഓടിവന്നു സ്വീകരിച്ചു. പരസ്പരം ഹസ്തദാനം നടത്തി. ആന്സനെ അദ്ഭുതപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടു കടയുടമ പെട്ടെന്ന് ഒരു തീരുമാനമെടുത്തു. അവിടെ കൂടിയിരിക്കുന്ന നാട്ടുകാരോടായി പ്രസ്താവിച്ചു:
''പ്രിയ നാട്ടുകാരേ, സുഹൃത്തുക്കളേ! ദീര്ഘകാലമായി ഇവിടെ കച്ചവടം നടത്തുന്ന പ്രിയ സുഹൃത്ത് മിസ്റ്റര് ആന്സന് സന്മനസ്സോടെ ഇവിടെ എത്തിയതിന് പ്രത്യേക സന്തോഷവും നന്ദിയും അറിയിക്കുന്നു. ഒപ്പം, ഒന്നുകൂടി ഞാന് അറിയിക്കട്ടെ. എന്റെ ഈ പുതിയ കടയുടെ ഉദ്ഘാടനം മിസ്റ്റര് ആന്സന് നിര്വഹിക്കും.''
ആന്സന് അന്തംവിട്ടുപോയി. സന്തോഷസൂചകമായി എല്ലാവരും കൈയടിച്ചു. നാട മുറിച്ച് ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തതോടൊപ്പം ആന്സന് മുകളിലേക്കു കൈകകളുയര്ത്തി ഉയര്ന്ന സ്വരത്തില് പ്രാര്ഥിച്ചു: ''സര്വശക്തനായ ദൈവമേ! ഈ പുതിയ സ്ഥാപനത്തെ സമൃദ്ധമായി അനുഗ്രഹിക്കണമേ. ഇവിടത്തെ നാട്ടുകാര്ക്ക് നല്ല സേവനം കാഴ്ചവയ്ക്കാന് ഇതിനിടവരട്ടെ. അങ്ങനെ ഈ പുതിയ കടയ്ക്കും നിലവിലുള്ള എന്റെ കടയ്ക്കും നല്ല ബിസിനസുണ്ടാവാന് അവിടുന്നു കനിയണമേ!''
ആത്മാര്ഥമായ ഈ പ്രാര്ഥന കേട്ട് ആനന്ദഭരിതരായ ജനങ്ങള് ഹര്ഷാരവം മുഴക്കി ആന്സനെ അഭിനന്ദിക്കുകയും ആശ്ലേഷിക്കുകയും ചെയ്തു.
പിന്നീട് ആ രണ്ടു കച്ചവടക്കാരും കൂടുതല് സൗഹൃദത്തിലായി. അന്യോന്യം മത്സരമുണ്ടായിട്ടില്ല. വിലകളില് ആരും വെട്ടിക്കുറവു വരുത്തിയില്ല. ക്രമേണ രണ്ടുപേര്ക്കും മാന്യമായ ബിസിനസുണ്ടായി. ആ ഗ്രാമം വളരുകയായിരുന്നു.